Wapń i witamina D w diecie dzieci

Jak wynika z badań naukowych główną przyczyną niedoborów wapnia i witaminy D jest nieprawidłowa dieta. Specjaliści zwracają więc uwagę na konieczność wdrożenia odpowiednich zmian sposobów żywienia dzieci. Coraz większy nacisk kładziony jest na działania edukacyjne – propagowanie właściwych nawyków żywieniowych, w tym przede wszystkim prawidłowej diety. Prawidłowa dieta to pojęcie odnoszące się do odpowiednio skomponowanego codziennego jadłospisu, który zawiera wszystkie niezbędne dla rosnącego organizmu składniki odżywcze. Dla rosnących i wzmacniających się kości najważniejsze jest, aby w codziennej diecie dziecka znalazły się w odpowiedniej ilości wapń i witamina D. Wapń zawarty jest przede wszystkim w produktach mlecznych, warzywach strączkowych i suszonych owocach. Przy czym wapń z produktów mlecznych jest znacznie lepiej przyswajalny niż z pozostałych wymienionych produktów. Porównywanie zatem różnych grup produktów według zawartości wapnia w 100 gramach może być mylące. Produkty mleczne są najlepszym źródłem wapnia również ze względu na małe spożycie pozostałych dwóch grup produktów. Z kolei witamina D występuje w ograniczonej liczbie produktów i w niewielkich ilościach; można ją spotkać np. w tłuszczu rybim i wątróbce kurzej. Eksperci podkreślają jednak, że szczególnie ostatnie z wymienionych produktów ze względu na ich niewielkie spożycie, nie mogą być uważane za liczące się źródło witaminy D szczególnie w diecie dzieci.

Rola żywności wzbogacanej

Dostarczanie wapnia i witaminy D z pożywieniem jest najlepszym sposobem pozyskiwania ich w organizmie. Natomiast w sytuacji, gdy zawartość wapnia i witaminy D w codziennej diecie jest niewystarczająca, jako polecane rozwiązanie eksperci wskazują na żywność wzbogacaną. Odpowiednia łączna podaż wapnia i witaminy D w produktach wzbogacanych ma tę zaletę, że obecność witaminy D wspomaga przyswajanie wapnia.

Żywność wzbogacana wapniem i witaminą D została również zarekomendowana przez zespół specjalistów, który pod kierownictwem Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii, doc. Anny Dobrzańskiej, opracował zalecenia dotyczące dziennej podaży wapnia i witaminy D w diecie dla dzieci zdrowych w zależności od wieku. W zaleceniach podkreślono konieczność podaży witaminy D niezależnie od pory roku.

Niedobory wapnia i witaminy D w diecie dzieci

Badania wykazały, że przeciętne dzienne spożycie wapnia wśród dzieci w wieku 1-9 lat wynosiło ok. 600 mg, gdy tymczasem zalecana dzienna norma spożycia dla dzieci w wieku 1-3 lat to 800-1000 mg i 800 mg w wieku 4-9 lat. Jeszcze bardziej niekorzystnie przedstawia się sytuacja w odniesieniu do witaminy D, tak ważnej, ponieważ odpowiada za przyswajanie wapnia z pożywienia. Zalecany poziom spożycia witaminy D dla dzieci i młodzieży to 10 ?g, podczas gdy ponad 90% dzieci w Polsce spożywa witaminę D w dawce mniejszej niż zalecana norma, a większość z nich nie realizuje jej nawet w 50%.

Przedstawione wnioski opracowano na podstawie monitoringu sposobu żywienia mieszkańców Warszawy przeprowadzonego jesienią 2003 pod kierownictwem prof. Jadwigi Charzewskiej, Kierownika Zakładu Epidemiologii i Norm Żywienia, IŻŻ. Analizą objęto również wyniki ogólnopolskiego badania spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych prowadzonego przez IŻŻ w latach 2000 – 2001 pod auspicjami FAO i koordynowanego przez dr n. med. Lucjana Szponara. Występowanie niedoborów wapnia i witaminy D w diecie dzieci w Polsce potwierdziły również badania „Ocena stanu mineralizacji kośćca i pokrycia zapotrzebowania na wybrane składniki pokarmowe u dzieci łódzkich w wieku szkolnym” prowadzone pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Danuty Chlebnej–Sokół w Instytucie Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.