Zatrucie pestycydami fosfoorganicznymi
Substancje z tej grupy zazwyczaj są rozpuszczalne w wodzie, dobrze rozpuszczalne w tłuszczu i lipidach odznaczają się zazwyczaj znaczną toksycznością. Powszechnie stosowane są do zwalczania szkodników (np. chlorotion, dichlorfos, demeton, iazinon, enolofos, fozalon, foschlor, fonofos, glifosat, gusation, izofenfos, malathion, metamidofos, mefosfolan, metasystox). Do zatrucia może dojść po spożyciu już 10-20mg tych związków a zgon może nastąpić po spożyciu 300mg. Wskutek zatrucia przypadkowego (inhalacja, kontakt skórny) lub samobójczego dochodzi do przejściowego lub nieodwracalnego zahamowanie czynności enzymu acetylocholinoesterazy w wyniku czego dochodzi do wewnątrzpochodnego zatrucia acetylocholiną. Nagromadzenie acetylocholiny powoduje miejscowe lub układowe objawy nadmiernego pobudzenia układu cholinergicznego (przywspółczulnego). Pobudzenie receptorów muskarynowych charakteryzuje się nasileniem pozazwojowej aktywności przywspółczulnej w obrębie mięśniówki gładkiej, np. jelit, oskrzeli, źrenicy, gruczołów wydzielniczych a pobudzenie receptorów nikotynowych objawia się nasileniem działania acetylocholiny na płytkę motoryczną końcową, z trwałą depolaryzacją mięśni szkieletowych i nerwowo-mięśniowym porażeniem oddechu.
Objawy zatrucia pestycydami
Pierwsze objawy mogą wystąpić w ciągu kilkunastu minut po zatruciu drogą wziewną lub po 2-4godz po zatruciu do którego doszło drogą pokarmową. Do najczęstszych objawów zgłaszanych oraz obserwowanych u osób u których doszło do zatrucia związkami fosfoorganicznymi należą:
- objawy miejscowe (w miejscu kontaktu z substancją szkodliwą): zaburzenia wzroku, zwężenie źrenic, zaczerwienienie spojówek, bóle głowy, nudności, wymioty, poty, drżenia włókienkowe mięśni
- objawy ogólne:
- zaburzenia akomodacji, zwężenie źrenic, łzawienie,
- ślinotok, pienista wydzielina z ust,
- wydzielina z nosa,
- nudności, wymioty,
- kolka jelitowa, biegunka, bezwiedne oddawanie moczu
- splątanie, zaburzenia świadomości (przytomność jest zazwyczaj długo zachowana),
- sinica,drżenie mięśniowe, zwiotczenie mięśni, bóle łydek
- bradykardia (czasami tachykardia), blok przedsionkowo-komorowy, wstrzÄ…s
- drgawki pochodzenia ośrodkowego
Rozpoznanie zatrucia pestycydami
Rozpoznanie można ustalić na podstawie zebranego od chorego i od osób postronnych wywiadu oraz charakterystycznego przebiegu zatrucia. Często wyczuwa się woń czosnku z ust oraz można stwierdzić niebieskie wymiocin.
Postępowanie przy zatruciu pestycydami
Postępowanie z osobą u której doszło do zatrucia polega na:
- przewietrzeniu pomieszczenie, usunięciu zanieczyszczonej odzieży, obmyciu skóry wodą i mydłem, ewentualnie z dwuwęglanem sodu (neutralizacja trucizny)
- ułożeniu chorego w pozycji bezpiecznej na boku
- nie należy stosować oddychania usta-usta lub usta-nos aby samemu nie zatruć się
- w każdym przypadku, w którym podejrzewa się zatrucie, wskazana jest hospitalizacja, ponieważ w przebiegu odtruwania zawsze niezbędne jest intensywne leczenie kliniczne
- przewozić poszkodowanego pod opieką lekarza do szpitala